SÜPERPOZE PAFTALAR

Süperpoze paftalar , mimari planlar üzerine tüm mekanik, elektrik tesisatlarını ve statik kirişleri gösteren paftalardır. Tüm projeler tek tek mimari planlar üzerine getirilmelidir. Bu paftalarda çakışan kanalları , kablo tavalarını ve kiriş yükseklikleriyle ilişkilerini inceleyip, disiplinlere gerekli düzeltmeleri yaptırmak gerekir. Takip kolaylığı açısından bazı kanalları renkli basmak ya da boyamak faydalı olur.

KABLO TAVASI

Kablo tavası , elektrik tesisatını bina içinde dağıtmak için kullanılan kablo taşıyıcı sistemidir. Şaftlardan katlara dağıtılarak tavana asılı olarak mahallere ulaşan bu tavalar yaklaşık 5cm yüksekliğinde olup, askı ve el ile müdahale için 15cm mesafe gerektirir. Tavandan aşağıya 20cm sarkacağı düşünülerek diğer havalandırma kanalları ve sprinkler borularıyla ilişkileri mimari proje üzerinde çözülmelidir.
Kablo tavası veya kanalların altında (yol,park yeri,yaya yolu da olsa) döşeme kaplaması üzerinden min. 210cm mesafe kalmalıdır. Bu yaya geçişleri ve özellikle yangın anında kaçış açısından çok önemlidir.

KAPALI OTOPARK

Eğer bir binanı altı otopark olarak kullanılacaksa , tasarıma başlanırken 8.20m'lik akslar seçilmesi uygun olur. 820cm de aks aralığına 3'er araç sığar. Araç için 250/500cm otopark yeri planlanmalıdır. Engelli araçları için ise 350/500cm yer ayrılmalıdır.
Böylece araç geçiş yolu için 640cm mesafe kalmaktadır.














Otopark tek yönlü rampa genişliği 2.50 m den az olmamalıdır. İdeali 3.30 m ve yanlarında 20cm bordür olmasıdır. Büyük otoparklar için iniş ve çıkış rampaları farklı konumlarda olmalıdır.

Otopark rampa eğimi %20'yi aşmamalıdır. Eğimin ideali %10 civarı olmasıdır. Başlangıç ve bitişlerinde 4'er m uzunluğunda geçiş rampası yapılmalıdır. Bu geçiş rampaları genel eğimin yarısı kadar olmalıdır.

Otopark içi rampanın kenarlarında 1.00 m yüksekliğinde parapet yapılmalı ve bu parapet en az 10 cm kalınlığında betonarme olarak yapılmalıdır.

Kapalı otoparkların yüksekliği en alçak yerinde min. 2.00m olabilir. Araç geçiş yolu için ideal yükseklik 2.20m 'dir. Buna 25cm yönlendirme levhaları ve 50cm tesisat kanal geçişi için yer bırakılmalıdır. Otopark Katı yüksekliği 3.50m yapılması ideal olandır.

Otoparklarda yol mümkün olduğu kadar sürekli olmalıdır, çıkmaz sokak halinde yapılmamalıdır. Ofis ve Alışveriş merkezi gibi kamuya açık otoparklarda , 5 otopark sayısını geçtiği zaman çıkmaz sokak halinde bırakmayıp, ikinci geçiş verilmelidir.

Kapalı otoparklarda: araç geçen yerlerdeki kolon çevrelerine bariyer konulmalıdır.
Bariyer olan tüm kolonlara, kolon işaret boyası yapılmalıdır.
Duvar koruyucu bariyer: araç geçen yolların kenarındaki duvarlara, rampa kenarı duvarlara(yanında araç parkı veya yolu varsa ) , hol mekanı kenarlarına yapılmalıdır.

KAZAN DAİRESİ

Avm'lerde Kazan Dairesi yüksekliği en az 5 m. olmalıdır.

Kazan dairesine binanın direk dışından bir giriş vermek gereklidir.

Isıl kapasiteleri 50 kW-350 kW arasında olan kazan dairelerinde en az bir kapı, döşeme alanı 100 m2’nin üzerindeki veya ısıl kapasitesi 350 kW’ın üzerindeki kazan dairelerinde en az 2 çıkış kapısı olur.

Çıkış kapılarının olabildiği kadar biribirinin ters yönünde yerleştirilmesi, yangına en az 90 dakika dayanıklı, duman sızdırmaz ve kendiliğinden kapanabilecek özellikte olması gerekir.

Kazan dairesi mekanı binanın diğer bölümlerinden yangına en az 120 dakika dayanıklı duvar ile ayrılmalıdır.

Bina dilatasyonu, kazan dairesinden geçemez.

İTFAİYE ARACI - YOLU

İtfaiye araçlarının yaklaşabildiği son noktadan binanın dış cephesindeki herhangi bir noktasına olan yatay uzaklık en çok 45 m olabilir.
İtfaiye aracının geçeceği arsa içi yollarda genişlik en az 4 m ve çıkmaz sokak bulunması hâlinde en az 8 m olur. Dönüş için iç yarıçap en az 11 m, dış yarıçap en az 15 m alınır. Dönüşlerde eğim yapılırsa max. %6 olabilir. Serbest yükseklik, en az 4 m ve taşıma yükü 10 tonluk arka dingil yükü düşünülerek en az 15 ton alınır.
İtfaiye aracının geçeceği yollar önceden belirlenip , döşeme taşıma kapasitesi statik projede gözönüne alınmalıdır.

AVM PROJE GELİŞİM SORULARI

Avm için Projeye uygulama olarak devam etmeden önce belirlenmesi gereken konular. (işverene soru olarak iletilmeli)

1. Yol kotu kesin olarak alınmalı ya da belediye kot kesit paftası olmalı. Aslında ikisini birbiriyle karşılaştırmalıyız.
2. Çöp odası kaç m2 olacak, kaç adet olacak, soğuk odalı olacak mı, her katta yapılması isteniyor mu?
3. Mal kabul kaç adet isteniyor, yani servis asansörü hangi noktalarda olacak, kaç m2 olacak
4. Avm yönetim ofisleri kaç m2 isteniyor, nerede olacak, direk dışardan giriş mi, otoparktan, garajdan ya da avm içinden girişli mi olacak
5. Wc grubu her katta tek yerde mi, çift mi olacak( bu biraz mimarın kararı) , her grubun yanında temizlik odası ve bebek odası yapılacak.
6. Toplam kiranabilir alanın %2.5, 3 ü oranında otoparkta depo yapılacak , isteniyor mu?
7. Shop mix , ff. Restoran kafe yerleri son teslimlerden önce verilmeli.
8. Bodrum katta mescit yapılmalıdır.

9. Personel için soyunma, kafeterya,teknik oda, güvenlik odası, atölye bodrum katta yapılmalıdır. Personel girişi, servis otoparkı belirlenmelidir.

10. Vitrin işveren mi , kiracı tarafından mı yapılacak belirlenmelidir. Eğer kiracı tarafından yapılacaksa detayının verilmesine gerek kalmayabilir.

ARAZİ KOTU

Belediye ile görüşülen , karar verilen arazi kotu ve 0.00 bir daha asla değiştirilmez. Avan projede hangi kot ile teslim edildiyse, uygulamada da aynı kot ile vermek zorundasın. Eğer ordaki arazi kotları , ülke kotlarına uygun değilse , aradaki fark not olarak verilir ve su,gaz,elek. vs kanalları ile bağlantı bu farka göre yapılır.

DUVAR HATILLARI (BİMS, GAZBETON)

Yüksek duvarlar için yatayda 3m’de bir hatıl gereklidir. Eğer 5 m den uzun ise düşey hatıllar ile de desteklenmesi gerekir. Düşey hatıl yerine 3-5cm genleşme derzi de yapılabilir. 2-3 sırada bir duvarlar birbirine bağlanır. Bunun kararı deprem bölge derecesine göre statikçi tarafından verilmelidir. Bu duvarlar birbirinden ayrılırken max 20m2 cepheler oluşmasına dikkat edilmelidir. 5 m'lik düşey hatıl mesafesi maksimum %10 tolerans ile arttırılabilir.
Kapı için hazır gazbeton lento kullanılabilir. Lentolar, 200 cm'ye kadar olan açıklıklar için minimum 20 cm , 200-300 cm açıklıklar için minimum 30 cm bindirme payı bırakılmalıdır.

DUVAR METRAJLARI

Prensip olarak – başka bilgi verilmediyse- anchor, market,sinema iç duvarlarını yapmıyoruz. Sadece binayı ilgilendiren ortak mekanlar ve yangın kaçış duvarlarını yapıyoruz. İç duvarlar kiracının kendi projesine göre değişkenlik gösterebilir.

YANGIN ASANSÖRÜ

51.5 metreyi aşan yükseklikteki binalarda, yangın asansörü koyma zorunluluğu vardır.
Yangın asansörü diğer asansörlerden F60 duvar ile ayrılmalı ve 6-10 m2 arası yangın güv. holüne sahip olmalıdır.

YANGIN GÜVENLİK HOLÜ

Yangın güv. hollerinden geçen kanallar , eğer yangın anında kullanılmayan (havalandırma) kanallar ise sadece giriş ve çıkışına yangın damperi konuluyor, mekanik projesinde bu motorlu damperlerler gösteriliyor. (bu motorlu yangın damperi kanal şafttan çıkarken de konuluyor)

eğer yangın anında çalışan duman atış vs kanallarıysa F120 yangına dayanıklı olacak şekilde 5cm (150kg/m2) taşyünü , kalsiyum silikat veya folyo kaplanması gerekiyor.

TRAVOLATOR

Travolator altına 15m de bir destek taşıyıcı yapılıyor. Bunu biz –statikçi değil, kendi firması yapıyor. Eğer biz yaparsak önceden montajını yapamıyorlar. Kendileri montaj sırasında gerekli yere çelik destek yapıyorlar.
Eğer travolatorler üstüsteyse ve kat yüksekliği 330cm gibi az ise , üstteki travolatorlerin altına taşıyıcı destek I kirişler atamıyorlar. Bunlar için ‘Güçlendirilmiş konstrüksiyonlu yürüyen yol’ notunu projeye eklemek gerekiyor. Daha pahalı ama tek çözüm bu oluyor.

SERVİS RAMPASI

Kamyonlar için servis rampası eğimi en fazla %10 olur. Baş ve sonunda %5 eğimli 10m uzunluğunda geçiş rampası yapılması gerekir.

OTOPARK TAVANI

Otopark tavan ve duvarlarında ba. yüzeylere sıva yapmaya gerek yok. Betonun niteliğine göre beton üzerine boya yapıp yapılmayacağına karar verilir . Biz projeye yazarız, malsahibi-işletmeci sonradan gerekirse yapar.

OTOPARK DÖŞEME KAPLAMASI

Temel üzerinde su yalıtımı yapmaya gerek yok (üstten gelecek su için). Yüzey sertleştirici uyg. Şap 3cm, Tesviye bet. 7cm malzemeler yeterli. Altına 20cm hafif dolgu betonu yeri bırakılması drenaj kanalları için çok faydalı.

OTOPARK DRENAJ KANALI

Döşeme kaplamasında eğim yapılıyorsa kanal içinde eğim yapılmaz. son projelerde döşemede bile eğim yapılmıyormuş. Döşeme kaplaması şap kanalın içinde dönüyor. üzerine su yalıtımı sürülüp, şaptaki yüzey sertleştirici kanal içine de uygulanıyor.
Hazır kanal da tercih edilebilir. Polimer beton kanallar var. www.acoturkiye.com

ÇÖP ODASI

Avm ve f.f. çöp odası soğutulmayan , günlük çöplerin konulduğu mekan. Duvar ve yerleri seramik yapılıyor. Büyük avm.’lerde her katta çöp odası istenebilir.

ASANSÖR

Asansörlerin, yangın uyarısı aldıklarında kapılarını açmadan doğrultuları ne olursa olsun otomatik olarak acil çıkış katına dönecek ve kapıları açık bekleyecek özellikte olması gerekir.
Ancak, asansörlerin gerektiğinde yetkililer tarafından kullanılabilecek elektrikli sisteme sahip olması da gerekir.
Asansör kapılarının yangına karşı en az 30 dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz olması, yapı yüksekliği 51.50 m’den yüksek binalarda yangına karşı en az 60 dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz olması gerekir.

Kuyu üst boslugu : Kabinin gittigi üst durak döşeme kaplamasının üstündeki asansör kuyusu kismi.


Kuyu alt boslugu : Kabinin gittigi en alt durak döşeme kaplamasının altindaki asansör kuyusu kismi.



ESKALATOR-TRAVOLATOR


Yürüyen merdivenlerde ve rampalarda döşemedeki 14x20cm lik dişler (firmaya göre ölçü değişebilir) mutlaka yapılması gerekiyor. Oturduğu yerde yükseklik başka türlü sağlanamaz.

Yürüyen merdivenlerde bırakılan döşemede delik toleransı maksimum 15mm'dir . Döşemede bırakılacak deliğin hesabını, ürünü kullanılacak firmanın formülüne göre yapmak gereklidir. Her firmanın farklı ürünü oladuğu için proje hazırlanıp, ihaleye çıkıldıktan sonra seçilen firmanın ölçülerine göre delikler yenidem kontrol edilmelidir.

Yürüyen merdivenler ve rampaların yanyana gelmesi durumunda aralarında 1cm boşluk olması yeterlidir.
'Üstüste gelen eskalatörler ve travolatörler için inşaat sırasında minimum 220cm yükseklik sağlanacaktır' notunun projeye eklenmesi faydalı olacaktır.